Prezydent.pl

Uczestnicy i Organizatorzy

uroczystych obchodów

76. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej

Janowa Dolina – obecnie: Bazaltowe, Ukraina

Szanowni Państwo!

Gromadzą się Państwo w miejscu strasznej zbrodni sprzed 76 lat. Tragedia, jaka spotkała tutaj naszych Rodaków, nieustannie pozostaje w pamięci. Łączę się z Państwem we wspólnocie modlitwy i bolesnej zadumy. Składam hołd Ofiarom zbrodni w Janowej Dolinie oraz wszystkim Ofiarom rzezi wołyńskiej.

„Janowa Dolina. Ilekroć wspomnę tę nazwę, widzę oślepiającą jasność, potworny huk, trzask ognia, słyszę krzyk i jęki palonych żywcem ludzi oraz wrzaski w języku ukraińskim (…) Mimo że minęło już tyle lat, zawsze w tym dniu same płyną mi z oczu łzy”. Tak dokonana tutaj zbrodnia zapisała się w pamięci jednej z mieszkanek, wówczas dziesięcioletniej dziewczynki. Janowa Dolina była pięknym miasteczkiem, świetnie zorganizowanym ośrodkiem, gdzie harmonijnie żyły rodziny pracowników zbudowanej tu w latach 20. kopalni bazaltu. Ich świat zawalił się we wrześniu 1939 roku, wraz z agresją niemieckiej Trzeciej Rzeszy i Związku Sowieckiego na Polskę. Ciężko dotknęły ich represje najpierw jednego, a potem drugiego okupanta. Ale najgorsze wydarzyło się w nocy z 22 na 23 kwietnia 1943 roku. W wyniku napaści oddziałów UPA zostało okrutnie zamordowanych ponad sześciuset mieszkających tu Polaków. Dzisiaj po kwitnącej, tętniącej życiem Janowej Dolinie pozostały tylko nieliczne fragmenty fundamentów dawnych zabudowań.

Zobacz także: Upamiętnienie ofiar rzezi wołyńskiej Razem z Państwem pochylam głowę przed krzyżem upamiętniającym męczeństwo Ofiar. Myślimy zarazem o całej wstrząsającej tragedii, jaką stanowiła eksterminacja ludności polskiej na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1943–1945. Zbrodnia wołyńska pochłonęła życie ponad stu tysięcy Polaków. Ta ludobójcza czystka etniczna dokonana przez siły OUN-UPA jest jedną z najstraszliwszych kart w dziejach naszego narodu w XX wieku.

To, że gromadzimy się nad historycznymi, a często z konieczności również tylko symbolicznymi grobami Ofiar, jest zwycięstwem wiernej pamięci. W imieniu Rzeczypospolitej pragnę złożyć wyrazy najgłębszej wdzięczności wszystkim osobom, zwłaszcza ze środowisk kresowych, które tę pamięć ofiarnie pielęgnowały i jej broniły. Dziękuję za przekazanie patriotycznego testamentu kolejnym polskim pokoleniom. W tym bolesnym czasie związanym z rocznicą Krwawej Niedzieli – apogeum zbrodni wołyńskiej – zwracam się ze słowami serdecznych podziękowań do wszystkich Ukraińców, którzy idąc za głosem sumienia i serca, ratowali zagrożonych śmiercią Polaków. Te wspaniałe akty chrześcijańskiej miłości bliźniego, nieugiętej odwagi i międzyludzkiej solidarności na zawsze pozostaną zapisane w świadomości naszego narodu.

Zbrodnia wołyńska jest niezwykle tragicznym doświadczeniem. Nie może być ono przemilczane, zafałszowane ani relatywizowane. Prawda o zbrodni i o jej sprawcach – choć jest prawdą wstrząsającą, trudną – ma w sobie wielką siłę: umacnia zaufanie między naszymi narodami. Prawda prowadzi do zaleczenia ran przeszłości i stanowi także klucz do przyszłości. Głęboko wierzę, że w takim przekonaniu możemy wyciągnąć do siebie ręce, aby jeszcze skuteczniej podejmować wspólne wyzwania.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Andrzej Duda

List odczytał minister Andrzej Dera.