
Organizatorzy i Uczestnicy uroczystości
upamiętniającej Żydów – ofiary Zagłady
w 80. rocznicę niemieckiej akcji „Reinhardt”
w Treblince
Szanowni Państwo!
Obóz zagłady Treblinka II był jednym z głównych miejsc eksterminacji Żydów w ramach akcji „Reinhardt”. Łączę się dzisiaj z Państwem, składając hołd pamięci ofiar największej w dziejach ludzkości zbrodni Holocaustu.
Pierwszy transport kolejowy dotarł tu 23 lipca 1942 roku, nazajutrz po rozpoczęciu „wielkiej akcji” w warszawskim getcie. Od tamtego dnia przez ponad rok hitlerowska fabryka śmierci pracowała na pełnych obrotach. Badacze szacują, że do Treblinki trafiło przeszło 800 tysięcy Żydów. Zgładzono tutaj ponad ćwierć miliona żydowskich mieszkańców Warszawy, około stu tysięcy Żydów z innych miejscowości na Mazowszu i Podlasiu oraz blisko pół miliona Żydów deportowanych z innych krajów nieomal całej okupowanej przez Niemców Europy.
Dzień za dniem na obozową bocznicę wjeżdżały pociągi z zachodu, wschodu i południa. Dzień za dniem ludzie – sterroryzowani lub zmanipulowani – wysiadali na rampie, skąd w ogromnej większości trafiali prosto do komór gazowych. Dzień za dniem sprawcy grabili metodycznie majątek ofiar, a szczątki zamordowanych palili. Dzień za dniem przemysłowo eksterminowali naród żydowski skazany na Zagładę.
Bestialska i przerażająco skuteczna machina zbrodni zacięła się po raz pierwszy rok później, gdy w tutejszym obozie wybuchło powstanie. Bohaterski i straceńczy zryw więźniów sprzed 79 lat przyniósł wyzwolenie i ocalenie jedynie nielicznym. W listopadzie 1943 roku obóz został ostatecznie zlikwidowany. Sprawcy usiłowali zatrzeć ślady swoich zbrodni. Ich ofiary miały zginąć po raz drugi, po zgładzeniu – na zawsze zapomniane. Jednak to się nie udało i dzisiaj cały świat zna nazwę tego miejsca, które należy do głównych symboli Holocaustu.
Jest naszą powinnością – współczesnych Polaków, Żydów, Europejczyków, wszystkich ludzi – pielęgnować pamięć o milionach ofiar Zagłady i strzec prawdy o tym, co wydarzyło się 80 lat temu tutaj i w innych niemieckich obozach. Nie wolno dopuścić, aby kiedykolwiek powtórzyły się zbrodnie, jakich dopuścili się funkcjonariusze nazistowskiej III Rzeszy. Z pokolenia na pokolenie musimy przekazywać przestrogę, płynącą ze strasznej epoki pieców: nigdy więcej nienawiści, nigdy więcej rasizmu i antysemityzmu!
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
List odczytała reprezentująca Prezydenta podczas uroczystości minister Małgorzata Paprocka, która oddała także hołd ofiarom przed pomnikiem w Treblince.