Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Bronisława Komorowskiego / 25 lat Samorządności / Samorząd terytorialny / Kalendarium

Poleć znajomemu

Kalendarium

1981
12 czerwca	Na forum Komisji Prawa i Praworządności Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość” zostaje przedstawiony pierwszy dokument zawierający założenia dotyczące odbudowy samorządu terytorialnego w Polsce - Samorząd terytorialny w zreformowanym ustroju gospodarczym PRL (autorzy Jerzy Regulski, Piotr Bury. Aleksandra Jewtuchowicz, Tadeusz Markowski).
9 lipca	Powstaje Społeczny Zespół Samorządów Terytorialnych i Instrumentów Polityki Przestrzennej pod przewodnictwem Jerzego Regulskiego, powiększony następnie o przedstawicieli Społecznego Komitetu Reformy Gospodarczej Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.
wrzesień	I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” przyjmuje uchwałę programową, która zawierała postulaty odbudowy samorządu pracowniczego i terytorialnego.
październik -grudzień	Rozpoczyna się dyskusja w różnych środowiskach: · podczas seminarium Komisji Reformy Gospodarczej w Jadwisinie (21-23 października) i w Ojrzanowie (10-12 listopada), zorganizowanych przez Michała Kuleszę i Andrzeja Piekarę, · w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich (8 grudnia), zorganizowanym przez Stefana Bratkowskiego.
grudzień	Pod kierunkiem Jerzego Regulskiego powstaje Zakład Gospodarki Regionalnej w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN, który stanowił ośrodek prac badawczych nad samorządnością terytorialną.
1982-1988
Prowadzone były wspólne badania Zakładu Gospodarki Regionalnej PAN, Zakładu Ekonomiki Rozwoju Miast Uniwersytetu Łódzkiego oraz zespołu Michała Kuleszy z Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
1983
9 marca	Komisja Sejmowa otrzymuje stanowisko Episkopatu Polski w sprawie odbudowy samorządu.
1987
maj	Na zaproszenie Lecha Wałęsy dochodzi do pierwszego spotkania grupy intelektualistów.
1988
15 grudnia	Powstaje Komitet Obywatelski przy Lechu Wałęsie. Zostaje powołana do życia Komisja Samorządu Terytorialnego pod przewodnictwem Jerzego Regulskiego.
1989
25 stycznia		Komisja Samorządu Terytorialnego przyjmuje tezy programowe – „Kierunki rozwoju samorządów terytorialnych w Polsce” – jako podstawę do negocjacji przy „Okrągłym Stole”.
21 lutego		Dochodzi do pierwszego spotkania w ramach „Okrągłego Stołu” podzespołu do spraw stowarzyszeń i samorządu terytorialnego, podczas którego zostaje wydzielona Grupa Robocza do spraw samorządu terytorialnego pod przewodnictwem Jerzego Regulskiego i Wojciecha Sokolewicza.
26 lutego i 3 marca		Kolejne posiedzenia Grupy Roboczej.
4 marca		Ostatnie posiedzenie Grupy Roboczej, na którym podpisano protokół rozbieżności, określający stanowiska obu stron.
kwiecień		Do programu wyborczego Komitetu Obywatelskiego zostaje wpisany postulat odtworzenia samorządu terytorialnego.
4 czerwca		Zwycięstwo „Solidarności” w wyborach parlamentarnych.
29 lipca		Powstaje senacka Komisja Samorządu Terytorialnego pod przewodnictwem Jerzego Regulskiego.
29 lipca		Uchwała Senatu o podjęciu inicjatywy ustawodawczej dotyczącej odbudowy samorządu terytorialnego.
24 sierpnia		Sejm powołuje Tadeusza Mazowieckie na Prezesa Rady Ministrów.
12 września		Expose Tadeusza Mazowieckiego w Sejmie „Rząd będzie intensywnie działał z Sejmem i Senatem w pracach nad stworzeniem prawnych i materialnych warunków uformowania samorządu terytorialnego, tak aby w krótszym niż to przewidziane czasie doprowadzić do wyborów samorządowych”.
18 września		Powstaje Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej, powołana przez senatorów Andrzeja Celińskiego, Aleksandra Paszyńskiego, Jerzego Regulskiego, Jerzego Stępnia oraz posła Waleriana Pańko.
25 września		Powstaje Urząd Pełnomocnika Rządu do spraw Reformy Samorządu Terytorialnego Pełnomocnikiem zostaje Jerzy Regulski. Przewodnictwo Komisji w Senacie obejmuje Jerzy Stępień.
październik 1989 -styczeń 1990		Prowadzone intensywne prace legislacyjne.
29 grudnia		Zmiana Konstytucji RP. Pojawia się zapis „Państwo Polskie gwarantuje samorządowi terytorialnemu udział w sprawowaniu władzy”.
1990
19 stycznia	Senat przyjmuje projekty ustaw: o samorządzie terytorialnym, o pracownikach samorządowych, o ordynacji wyborczej do organów gmin oraz o zmianach w Konstytucji.
25 stycznia	Pierwsze czytanie senackich projektów ustaw w Sejmie.
26 lutego i 27 lutego	Premier Tadeusz Mazowiecki kieruje do Sejmu projekty: ustawy - przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym; ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej
8 marca	Sejm uchwala: zmiany w Konstytucji, ustawę o samorządzie terytorialnym i ordynację wyborczą do organów gmin.
16 marca	Senat nie zgłasza zastrzeżeń do żadnej z trzech ustaw samorządowych.
17 marca	Ukazuje się pierwszy numer tygodnika samorządowego „Wspólnota” pod redakcją Michała Kuleszy.
19marca	Jerzy Stępień rozpoczyna działalność jako Główny Komisarz Wyborczy.
22 marca	Sejm uchwala wniesioną przez Senat ustawę o pracownikach samorządowych oraz proponowaną przez rząd ustawę o terenowych organach rządowej administracji ogólnej.
1 kwietnia	Powstaje sieć delegatów wojewódzkich Pełnomocnika Rządu do spraw Reformy Samorządu Terytorialnego, zorganizowana przez zastępcę Pełnomocnika Jana Króla.
10 maja	Sejm uchwala ustawę – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych.
17 maja	Sejm przyjmuje ustawę o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczegółowych między organy gmin a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw.
18 maja	Sejm przyjmuje ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
27maja	Pierwsze wybory do rad gmin.
25-26 lipca	Przewodniczący wojewódzkich sejmików samorządowych powołują Krajowy Sejmik Samorządu Terytorialnego.
3-4 sierpnia	60 prezydentów miast na zebraniu w Elblągu powołuje Związek Miast Polskich.
20 sierpnia	Zebrani w Poznaniu przedstawiciele 25 miast z 7 województw (poznańskiego, kaliskiego, konińskiego, bydgoskiego, leszczyńskiego, pilskiego, zielonogórskiego) powołują Koło Prezydentów i Burmistrzów Miast Wielkopolskich, inicjując powstawanie regionalnych stowarzyszeń gminnych.
28 sierpnia	Rozpoczynają pracę rejonowe urzędy administracji rządowej.
7 września	Przedstawiciele sejmików występują z inicjatywą utworzenia Stowarzyszenia Gmin Mazowieckich.
28września	W Poznaniu przedstawiciele sejmików wojewódzkich powołują Krajowy Sejmik Samorządu Terytorialnego. Zostaje powołane do życia Podlaskie Stowarzyszenie Samorządowe. Ponad 70 gmin zgłosiło akces do Stowarzyszenia.
29września	W Kazimierzu Dolnym powstaje Unia Miasteczek Polskich.
18-19 października	Zjazd założycielski Unii Wielkopolan.
25 listopada	Rząd Tadeusza Mazowieckiego składa dymisję.
14 grudnia	Sejm przyjmuje dymisję rządu. Sejm uchwala ustawę o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania.
1991
5 stycznia	Premier Jan Krzysztof Bielecki w swoim expose w Sejmie stwierdza potrzebę wzmocnienia samorządów gminnych.
12 stycznia	Sejm przyjmuje ustawę o podatkach i opłatach lokalnych Dotyczy ona podatków należnych w całości gminie.
14 stycznia	Powstaje Stowarzyszenie Gmin Mazowieckich.
21 stycznia	Jerzy Regulski zostaje odwołany z funkcji Pełnomocnika Rządu, a Jan Król z funkcji jego zastępcy.
26 lutego	Unia Miasteczek Polskich zostaje zarejestrowana jako stowarzyszenie gmin.
15 marca	Premier powołuje zespół pod kierunkiem Jerzego Sulimierskiego do opracowania koncepcji zmian w organizacji terytorialnej państwa.
28 sierpnia	Krajowy Sejmik Samorządu Terytorialnego postanawia zainicjować prace nad projektami ustaw powołujących powiat samorządowy.
7 września	Sejm uchwala ustawę o systemie oświaty, potwierdzającą znaczenie samorządu terytorialnego dla edukacji narodowej.
11 października	Sejm uchwala ustawę o referendum gminnym.
1992
15 stycznia	Prezes Rady Ministrów powołuje Zespół do spraw Reorganizacji Administracji Publicznej pod przewodnictwem senatora Jerzego Stępnia.
4 marca	Zespół do spraw Reorganizacji Administracji Publicznej ogłasza „Wstępne założenia przebudowy administracji publicznej”.
24-27 marca	Pierwsze spotkanie przedstawicieli samorządów lokalnych państw Europy Środkowej i Wschodniej, zorganizowane przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej i Uniwersytet Rutgersa w Krakowie.
1 kwietnia	Wchodzi w życie ustawa o dochodach gmin.
15-14 kwietnia	Konferencja Rady Europy „Decentralizacja i wzmocnienie autonomii lokalnej” w Krakowie.
5 czerwca	Sejm uchwala ustawę o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
11-13 września	I Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Gmin Polskich.
7 października	Sejm uchwala ustawę o Regionalnych Izbach Obrachunkowych.
13 października	Powstaje Urząd Pełnomocnika Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej. Pełnomocnikiem zostaje Michał Kulesza.
17 października	Sejm uchwala ustawę o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (tzw. Mała Konstytucja).
1993
23 stycznia	Pierwsze czytanie ustawy o powiatach. Projekt zostaje skierowany do prac w komisji.
27 stycznia	Pełnomocnik Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej rozsyła ankietę do przewodniczących rad gmin i miast oraz prezydentów, burmistrzów i wójtów w sprawie przynależności gmin do powiatów.
19 lutego	Zjazd delegatów Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej w Poznaniu, podczas którego dokonano wyboru władz Związku. Jerzy Regulski jako ambasador Polski przy Radzie Europy podpisuje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Europejską Kartę Samorządu Lokalnego.
27 kwietnia	Rada Ministrów przyjmuje kierunki reformy administracji publicznej.
30 kwietnia	II Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów Gmin Polskich.
21 maja	Premier Hanna Suchocka powołuje Komisję Wspólną Rządu i Środowisk Samorządowych - obecnie Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
25 maja	Rada Ministrów zajmuje pozytywne stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o samorządzie powiatowym.
28maja	Przedstawiciele 14związków i stowarzyszeń gmin powołują Federację Związków i Stowarzyszeń Gmin Polskich.
7 czerwca	W Urzędzie Rady Ministrów zostaje zaprezentowany projekt podziału powiatowego Polski. Przewiduje się 293 powiaty.
16 czerwca	I Kongres Samorządu Terytorialnego.
26 lipca	Sąd Wojewódzki w Poznaniu rejestruje Związek Miast Polskich jako stowarzyszenie gmin.
27 października	Premier Waldemar Pawlak wstrzymuje program pilotażowy, dotyczący przekazania kolejnych kompetencji dużym miastom. Prezydium Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego zwraca publicznie uwagę na zahamowanie reform.
13 listopada	Powstaje Liga Regionów powołana przez pięć organizacji regionalnych.
22 listopada	Wchodzi w życie Europejska Karta Samorządu Lokalnego.
26 listopada	III Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów.
30 listopada	Rząd odblokowuje wstrzymany miesiąc wcześniej program pilotażowy dla miast.
1994
25 stycznia	Rada Ministrów przyjmuje projekt ustawy o zmianie ustroju miasta Warszawy.
luty	Rozpoczynają się prace nad projektem ustawy o ustroju województwa, prowadzone przez niezależny zespół ekspertów Instytutu Spraw Publicznych pod przewodnictwem Jana Rokity.
24 lutego	Konwent prezydentów 46 miast pilotażowych krytykuje narzucone przez rząd warunki realizacji tego programu.
11 marca	Sejm uchwala nową, proporcjonalno-większościową ordynację wyborczą do rad gmin.
12-14 kwietnia	Konferencja podsumowująca 3-letni dorobek samorządów, zorganizowana w Krakowie przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej i Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji.
18 kwietnia	Do laski marszałkowskiej wpływa poselski projekt (UD) ustawy o samorządzie powiatowym.
25 kwietnia	Prezydent LechWałęsa odmawia podpisania nowej ordynacji do rad gmin, wprowadzającej system proporcjonalny w gminach powyżej 15 tys. mieszkańców.
15 maja	IV Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów oraz XVIII Sesja Zgromadzenia KSST domagają się odrzucenia w całości projektu ustawy o systemie oświaty. Michał Kulesza, Pełnomocnik Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej, podaje się do dymisji w proteście przeciwko polityce rządu.
2 czerwca	Konferencja na temat praw obywatela do samorządu, początkująca prace parlamentarzystów UW, SLD i PSL nad projektem rozdziału samorządowego w Konstytucji.
10 czerwca	Sejm przyjmuje ustawę o zamówieniach publicznych.
19 czerwca	Drugie wolne wybory samorządowe.
13-20 sierpnia	Rząd kieruje ankietę do przewodniczących rad gminnych z pytaniami dotyczącymi rozszerzenia kompetencji gmin i zasadności wprowadzenia powiatów, przy postawieniu alternatywy albo powiat, albo zwiększenie kompetencji gmin i województw.
22 sierpnia	Rada Ministrów wydaje rozporządzenie znoszące Urząd Pełnomocnika Rządu do spraw Reformy Administracji Publicznej oraz rozwiązujące istniejące Biuro.
2 września	Sejm przyjmuje ustawę o samorządowych kolegiach odwoławczych.
25-27 listopada	V Ogólnopolska Konferencja Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów, podczas której zostają omówione projekty zapisów konstytucyjnych dotyczących samorządu terytorialnego.
14 grudnia	Około 400 prezydentów miast, burmistrzów, wójtów, radnych demonstruje przed Sejmem i URM przeciwko polityce rządu.
1995
5 stycznia	Sejm przyjmuje projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym.
19 maja	Uchwalona przez Sejm ustawa o obligacjach dopuszcza możliwość emitowania ich przez gminy.
12 lipca	Sejm przyjmuje ustawę o zadaniach dużych miast.
30 sierpnia	Sejm uchwala nowelizację ustawy o samorządzie terytorialnym.
8 listopada	Sejm uchwala ustawę o zakresie działania niektórych dużych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych.
24 listopada	Sejm uchwala zmiany w ustawie o finansowaniu gmin.
24 listopada	Ustawa o zmianie zakresu działania niektórych miast oraz o miejskich strefach usług publicznych (tzw. ustawa o dużych miastach).
1996
1 stycznia	Gminy przejmują prowadzenie szkół podstawowych.
27 czerwca	Sejm uchwala pakiet ustaw dotyczących reformy centrum administracyjnego. Zadania związane z funkcjonowaniem administracji publicznej i współpracą z samorządem ma przejąć Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
5 lipca	Sejm koryguje nowelizację ustawy o samorządzie terytorialnym w związku ze stwierdzeniem przez Trybunał Konstytucyjny jej niezgodności z Konstytucją.
20 listopada	Sejm uchwala ustawę o gospodarce komunalnej.
1997
1 stycznia	Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przejmuje sprawy administracji i samorządu. Urząd Rady Ministrów ulega likwidacji. Rozpoczyna działalność Sądecka Miejska Strefa Usług Publicznych.
16 stycznia	Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego przyjmuje projekt nowej ustawy zasadniczej.
10 marca	Prezydent Aleksander Kwaśniewski zgłasza projekt ustawy wprowadzający bezpośrednie wybory wójtów i burmistrzów.
1 kwietnia	Zgromadzenie Narodowe przyjmuje w trzecim czytaniu nową Konstytucję.
25 kwietnia	Nowa Konstytucja zostaje zatwierdzona w powszechnym referendum.
17 czerwca	Zespół Instytutu Spraw Publicznych pod kierunkiem Jana Rokity prezentuje projekt ustawy o samorządowych władzach wojewódzkich i o administracji rządowej na tym szczeblu.
20 września	W wyborach parlamentarnych zwycięża Akcja Wyborcza Solidarność, która tworzy koalicyjny rząd z Unią Wolności.
1998
5 czerwca	Sejm uchwalił ustawy o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa.
16 lipca	Sejm uchwalił ustawę Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
11 października	Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
1999
1 stycznia	Weszły w życie ustawy o samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa -wszedł w życie zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa.
26 - 27 lutego	Zebranie Założycielskie Związku Powiatów Polskich w Nowym Sączu.
17 marca	Sąd Okręgowy w Warszawie wpisał do rejestru stowarzyszenia pn. Związek Powiatów Polskich z siedzibą w Warszawie.
2000
29 czerwca	Ustanowienie dzień 27 maja Dniem Samorządu Terytorialnego - uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej na 10-lecie odrodzenia polskiego samorządu terytorialnego.
2002
15 marca	Sejm uchwalił ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
20 czerwca	Sejm uchwalił ustawę o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta.
25 czerwca	Sąd Rejonowy dla Miasta St. Warszawy zarejestrował Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej.
21 września	I Zgromadzenie Ogólne Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej.
27 października	Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
2004
1 maja	Przystąpienie Polski do UE.
2005
6 maja	Sejm uchwalił ustawę o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej.
2006
12 listopada	Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
2010
5 marca	Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dla uczczenia 20. rocznicy odrodzenia samorządu terytorialnego w Polsce.
7 października	Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski inauguruje działalność Forum Debaty Publicznej „Samorząd terytorialny dla Polski”.
21 listopada	Wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Rady m.st. Warszawy i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
2011
5 stycznia	Sejm uchwala ustawę - Kodeks wyborczy.
21 listopada	Rozporządzenie RM w sprawie utworzenia Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji .
2013
30 sierpnia	Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski kieruje do Sejmu RP projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw.
2014
16 listopada	Wybory do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
2015
8 stycznia	Prezydent Bronisław Komorowski kieruje do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks Wyborczy.

Poleć znajomemu

Dodatkowe narzędzia

Kalendarium